Klasikler..

Konu: Klasikler.. Cuma Tem. 02, 2010 2:31 pm

Ana Gorki
Gorki

(1868-1936) Rus öykü oyun ve roman yazarı. Serserileri ve toplumdışı insanları anlattığı öyküleriyle tanındı; ardından Rus toplumunun sosyalist düzene geçiş sürecini yansıtan eserler verdi. 1905 Devrimi’ne büyük etkileri oldu. 1906-1913 arasında sürgüne gönderildi. Lenin ve Stalin dönemlerine tanıklık etti. Önemli eserlerinden bazıları ilk romanı Foma Gordeyev otobiyografik üçlemesini oluşturan Çocukluğum Ekmeğimi Kazanırken ve Benim Üniversitelerim ile Ana "Taşralı Oblomov" Matvey Kojemyakin Artamonovlar ve Klim Sangin’in Hayatı’dır.

Klasikler.. 282af3

Babalar ve Oğullar
Ivan Turgenyev
1859 yılının Mayıs ayında baba Nikolay Petroviç Kirsanov
üniversiteyi bitirmiş oğlu Arkadiy’in dönüşünü heyecanla beklemektedir.
Oğlunun “değerli arkadaşım” diye tanıştırdığı Bazarov çiftliğe adımını
atar atmaz gelenekselden derin bir “kopuşun” bir kuşak çatışmasının
temsilcisi olduğunu belli eder. Sadece doğa bilimlerinin yasalarına
inanan genç Bazarov kırsal kökenli aristokrasinin kent kökenli aydınlar
ile yaşadığı gerginliği yansıtır. Edebiyatın vazgeçemediği “genel kuşak çatışması”
teması bu romanda tarihsel bir kesite ve belli bir ülkenin koşullarına
bağlanarak inandırıcı açıklanabilir trajik özellikler kazanıyor.

Babalar ve Oğullar: Kaçınılmaz kopuş.

Ivan Turgenyev

(1818-1883) Rus romancı şair ve oyun yazarı. Berlin’de aldığı eğitimin
de etkisiyle Rusya’nın kurtuluşunun Batılılaşmaktan geçtiğini savundu.
Avcının Notları’nda yer alan öyküleri basıldıktan hemen sonra tutuklanarak
hapis cezası aldı. 1909’da ünlü yönetmen Stanislavski tarafından
sahnelenen Köyde Bir Ay adlı oyunu Rus tiyatrosunun başyapıtlarından biri oldu.
Tolstoy ve Dostoyevski ile aralarındaki kavgalar ve Rusya’daki edebiyat çevresine yabancılaşması sonucu bir süre Almanya’da ardından Zola ve Flaubert gibi
ünlü yazarlarla görüştüğü Paris’te yaşadı. Turgenyev’in önemli eserleri arasında
Babalar ve Oğullar Duman Bahar Seli Rudin ve
Bir Asilzade Yuvası yer alır.

Klasikler.. 33226434wg1

Aşk ve Gurur
Jane Austen
Aşk ve Gurur İngiliz edebiyatında romantizmin sona erip realizmin
başladığı bir dönemin habercisi olarak kabul edilmektedir. Romanda
oldukça sınırlandırılmış bir çevrede İngiliz aristokrasisinden ve alt
tabakadan insan ilişkileri ince bir mizahla bir aşk öyküsünün fonunda
sunulmaktadır. Yayımlandığı dönemde büyük bir ilgiyle karşılanan bu
romanın İngiliz edebiyatında önemli bir yeri bulunmaktadır.

Aşk ve Gurur: Önyargı ve gururun kıskacı.

Jane Austen

öykü ve romanlar yayımladı. Evlilik kurumunun çeşitli biçimlerini
taşra insanlarının dar çevrede evlenme telaşlarını ironik bir sosyal
eleştiriyle birleştirdi. Eserlerinden bazıları Sağduyu ve Duyarlık
Aşk ve Gurur Umut Parkı Northanger Manastırı´dır.

Klasikler.. 30389888gg6

Benim Üniversitelerim
Gorki
Gorki’nin yaşamöyküsünü anlatan üçlemenin bu son kitabı onun yirmili yaşlarına kadar topladığı hayat deneyimleri üzerine kuruludur. Kunduracı çıraklığından aşçı yamaklığına kuş avcılığından ikona mağazası tezgâhtarlığına kadar bir tür hayata hazırlanma aşamalarından geçen yazar hak ettiğini düşündüğü yüksek öğrenime yönelir. Kazan’daki üniversiteye girme imkânı bulamayan Gorki hayat üniversitesinin içinden geçer. Önceki iki özyaşam öyküsü romanındaki doğal kırsal dünya burada yerini kentin izbe içindeki hayatlar gibi yıkık dökük ama ayakta duran binalarına bırakır. Yazar bizi ara sıra yorum kattığı bir belgesel sinema tekniğiyle farklı toplumsal katmanları temsil eden renkli tiplerin karakterlerin dünyasından geçirirken “hayat üniversitesinden mezun oluşunun” da ipuçlarını verir. Gorki kötülüğün hoşgörüsüzlüğün tembelliğin ve aptallığın dünyevi ve dinsel kurumların baskısından çok daha belirleyici olduklarını hatırlatır bize; Benim Üniversitelerim onun bu engellere karşı verdiği mücadelenin üçüncü aşamasını oluşturur.

Benim Üniversitelerim: Hayatın üniversitesi.

Gorki

(1868-1936) Rus öykü oyun ve roman yazarı. Serserileri ve toplumdışı insanları anlattığı öyküleriyle tanındı; ardından Rus toplumunun sosyalist düzene geçiş sürecini yansıtan eserler verdi. 1905 Devrimi’ne büyük etkileri oldu. 1906-1913 arasında sürgüne gönderildi. Lenin ve Stalin dönemlerine tanıklık etti. Önemli eserlerinden bazıları ilk romanı Foma Gordeyev otobiyografik üçlemesini oluşturan Çocukluğum Ekmeğimi Kazanırken ve Benim Üniversitelerim ile Ana "Taşralı Oblomov" Matvey Kojemyakin Artamonovlar ve Klim Sangin’in Hayatı’dır.

Beyaz Geceler

Dostoyevski
“Bizler kendi derimiz içinde ebedi yalnızlığa mahkûmuz.” T. Williams’ın ‘Kızgın Damdaki Kedi’ oyununun girişine koyduğu bu epigramı Beyaz Geceler’in girişine de yerleştirebiliriz. Bu uzun öyküde yalnızlık ve çaresizlik karşı konulmaz bir edebi güçle üzerimize çullanır; okurun olduğu kadar yalnızlığı hayalde aşmaya çalışan insanların da.

Beyaz Geceler: Beyazlığın üzerinde yalnızlığın lekesi.

Dostoyevski

(1821-1881) Rus romancı ve öykü yazarı. Çocukluğu sarhoş bir baba ile hasta bir anne yanında geçti. Okulu bitirdikten sonra edebiyatla uğraşmak için askerlikten ayrılan yazar Çar I. Nikolay’ın baskıcı yönetimine karşı reform hareketlerine katıldı. İdam edilmekten son anda kurtulması Dostoyevski’nin üzerinde derin izler bıraktı. Vremya ve Epoha adlı iki dergi çıkardı. İnsanın iç dünyasının en gizli köşelerini ustaca anlatan yapıtlarıyla 20. yüzyıl roman anlayışını derinden etkileyen yazarın önemli eserlerinden bazıları; Suç ve Ceza İnsancıklar Beyaz Geceler Ezilenler Ölüler Evinden Anılar Kumarbaz Karamazof Kardeşler ve Budala’dır.

Bir İdam Mahkumunun Son Günü

Victor Hugo
Hugo aydınlanmacı hümanizmin geleneğinde suç ile ceza ilişkisinin insansız bir mıntıkada tartışılmasının anlamsızlığına işaret eder gibidir. Onun kişisi hayat ile ölüm arasındaki dar sınır çizgisinin üzerinde geri dönülmez bir noktada durmaktadır. Önünde bütün yolların sonu vardır: İnfaz. Ve bu infazdan kurtulmanın tek ihtimali vardır: Toplum vicdanından ya da yargıçlardan umabileceği merhamet.

Bir İdam Mahkûmunun Son Günü: Bir toplum yaşatıcı olduğu kadar öldürücü de olabilir.

Victor Hugo

Daha on yedi yaşında Toulouse Şiir yarışmasında ödül kazanan ve ilk şiir kitabı "Od’lar ve Balad’lar" ile Chateaubriand ve Lamartine başta olmak üzere dönemin önemli şairlerinin dikkatini çeken Victor Hugo romantikler tarafından romantizmin öncüsü olarak kabul edilir. 1848 yılına kadar kral yanlısı olan Hugo cumhuriyetçi olduktan sonra ülkesinden sürgün edilmiş özellikle sürgün yıllarında yazdığı "Suçlar" (1853) ve "Seyirler" (1856) büyük yankı uyandırmıştır. 83 yıllık uzun yaşamına yüzlerce şiir sığdırmış olan Hugo arkasında yirminin üzerinde şiir kitabı bırakmıştır.

Klasikler.. 244yc6

Büyük Umutlar

Charles Dickens
Büyük Umutlar kırsal kesimden gelen yoksul bir çocuğun sosyal düzlemde yükselme masalıdır. Dickens David Copperfield’den yaklaşık on yıl sonra olgunluk ve yaşlılık döneminde bir kez daha geri dönüp kendi hayatının izdüşümleri üzerinden bir "gelişme romanı" sunuyor bize. Bir üst sosyal düzleme tırmanma çabalarının boşa gittiğini yanlış hedeflere gerçekçi olmayan ideallere bağlanan umutların çöktüğünü gören Pip bu dikenli yolu terk edecektir; çünkü içinde hareket etmeye çalıştığı sosyal kesim genç bir insanın gelişmesine olanak vermez. Sahtekârlığın ikiyüzlülük aldatma şiddet ve yapmacıklığın ağır bastığı bu üst-sınıf dünyasında aşk ve güvenin yeri yoktur. Dickens’ın bugün çoğu eleştirmenlerce modern romana bir adım olarak kabul edilen bu metni aynı zamanda sanatsal yönü en güçlü en olgun en kusursuz çalışması olarak da görülmektedir.

Charles Dickens

(1812-1870) Victoria döneminin en büyük yazarı kabul edilen İngiliz romancı. Ailesinin 1824’te geçirdiği mali çöküntü yazarın sanatının ve kişiliğinin şekillenmesinde önemli rol oynadı. Bu dönemde işçi sınıfının hayatını yakından tanıma fırsatı buldu. Sanayi devrimi sırasında geniş kitlelerin çektiği acıları ve yoksulluğu gerçekçi bir dille anlattığı romanlarında yozlaşan toplumsal kurumları eleştirdi ve 19. yüzyıl İngiliz romanının unutulmaz tiplerini yarattı. Dickens roman yazarlığının yanı sıra gazetecilik de yaptı politika ve tiyatroyla ilgilendi. Önemli eserlerinden bazıları Oliver Twist Antikacı Dükkânı Noel kitaplarının ilki olan Bir Noel Şarkısı David Copperfield ve İki Şehrin Hikâyesi’dir

Klasikler.. 16zs8

Cennet ve Cehennemin Evliliği

William Blake
“Cennet ve Cehennemin Evliliği William Blake’in büyük İngiliz mistiğin kehanet kitaplarının en önemlilerindendir. Bu tuhaf yapıtı zamanında pek çok okurun yadırgadığına inanıyorum. Günümüzde bile anlayan ve seven çok az okur vardır.”
André Gide

Cennet ve Cehennemin Evliliği: Dini ve yasaları arkasına alan toplumun ahlakına bir başkaldırı.

William Blake

İngiliz şair ressam ve gravürcü. Yoğun bir coşkunun ve göksel esinin egemen olduğu ilk şiirleri 1783 yılında Şiir Taslakları adıyla yayımlanır. Kendi gibi gravürcü olan kardeşinin ölümü (1787) Blake´in ruh ve akıl sağlığını bozar. Düşler dünyasıyla gerçekler dünyasını ayıramaz hale gelir. Ayda bir Ada Tüm Dinler Birdir Doğal Din Yoktur (1788) Masumiyet Şarkıları Thel´in Kitabı (1789) Cennet ve Cehennemin Evliliği Deneyim Şarkıları Fransız Devrimi Cennetin Kapıları Bir Özgürlük Şarkısı (1790-1792) Urizen Kitabı Los Kitabı Ahania Kitabı (1793-1795) Vala Dört Zoa (1795-1799) Kudüs (1803-1807) ve Sonsuz İncil (1818-1827) sanatçının yapıtlarıdır.

Cimri

Molière

Molière kahramanları hemen hemen istisnasız 17. yüzyıl Fransız burjuvazisinin belli bir öbeğini temsil ederler. Bir kısmı saray aristokrasisi arasındayken geniş bir bölümü ise ticaret ve manifaktürle uğraşır. İşte bu sınıfın parasını tefecilikle faizlerle çoğaltan ama henüz ilerici burjuvaziye özgü bir "ticari kafadan" yoksun bir temsilcisi olan Harpagon bir bakıma feodalizm artığı bir para kazanma yolunu izler. Eserlerinde sadece aristokrasiyi aristokrat katına yükselme heveslilerini hatta monarşinin merkeziyetçi devlet yönetimini ve hamisi Kral XIV. Louis’yi bile eleştirisinin hedef tahtası yapan Molière ilkel bir para biriktirme takıntısına tutsak olmuş Harpagon’u da öteki kişileri gibi "toplumdışı bir acayiplik" olarak sunar.

Cimri: Aklın takıntıya yenilgisi.

Molière

(1622–1673) Paris’te doğan dünyaca ünlü komedi yazarı Molière’in tiyatro serüveni Béjart ailesiyle kurduğu tiyatro topluluğuyla başlar. On üç yıl taşrada dolaşan Molière ilk başarılı temsilini 1658’de Kral XIV. Louis’nin önünde oynar. Molière’in Kadınlar Mektebi Tartuffe ve Don Juan gibi büyük tepki toplayan oyunlarının yanı sıra Kibarlık Budalası Gülünç Kibarlar Hastalık Hastası Cimri ve Scapin’in Dolapları gibi klasikleşmiş oyunları bulunmaktadır.

Ceza Sömürgesi

Franz Kafka

Kafka külliyatından seçilen biri kısa dört öykü okuru yazarın metaforlarla döşeli labirentler dünyasında heyecanlı ve alışılmadık bir okuma serüvenine davet ediyor. Okur gerçek hayat ile Kafka öykülerindeki metaforların imgelerin arasında yayılmış geniş ve derin uçurumda her iki yanı birbirine bağlayıp bir anlam kurmaya çalıştıkça okumanın da bir ‘emek’ işi olduğunu fark ediyor. Ödülü büyük bir emek işi.

Ceza Sömürgesi: Köhneleşmiş adalet sistemi.

Franz Kafka

(1883-1924) Prag’da doğdu. Viyana’da Hukuk öğrenimi gördü. Bir İtalyan sigorta şirketinde çalıştı. 1904’te ilk öyküsü Bir Savaşın Tasviri’nin ilk bölümlerini yazdı. Romanlarının yanı sıra kısa ve uzun öykülerinde ironik duru bir üslupla edebiyatta ‘kafkaesk’ denen kendi dünyasını kurdu. Eserlerinden bazıları: Amerika Dava Şato Dönüşüm Şarkıcı Josefin ve Fare Ulusu.